Frölich Paul

Firma Paula Frölicha została założona w 1889 roku. Prowadził on przy Haynauer Straße 32 (ul. Chojnowska) sklep z artykułami papierniczymi oraz artykułami dla miłośników sztuki. Poza tym firma była znanym wydawcą kart pocztowych a także zajmowała się handlem książkami. W 1912 r. sklep został przeniesiony na Ring 23/24 (Rynek). Prowadzony on był wówczas przez Paula i Karla Frölichów. Ostatecznie w 1928 r. Paul Frölich zrezygnował z prowadzenia zakładu. Paul na początku wieku mieszkał przy Mauerstraße 4 (ul. Murarska), po I wojnie światowej jego mieszkanie znajdowało się przy Nikolaistraße 2 (ul. Nowy Świat).   

Poniżej znajduje się artykuł z Liegnitzer Tageblatt (nr 256 z 31.10/1.11.1942) prezentujący postać Paula Frölicha  

Jeszcze wciąż rześki i pełen radości – Paul Frölich
Twórca wielu okolicznościowych kart pocztowych starej Legnicy
Legnica, 31 października 1942

Przede mną leży stosik starych widokówek, z których większość wydano z okazji uroczystych wydarzeń. Na początku mamy tutaj okolicznościowe pocztówki z Legnickiego Festynu Strzeleckiego 1912 roku, ostatniego przed wybuchem pierwszej Wojny Światowej. Niektóre z nich pokazują jeszcze dobrze zachowany w naszej pamięci zamek czarownicy wraz z jej parkietem do tańczenia. Na innych z kolei widać Fryderyka Wielkiego i jego generałów w uroczystej paradzie strzelców, pozdrowienia z aresztu, a tutaj jakże wesoły tłum przy strzelnicy nowego Domu Strzeleckiego, a na następnej świątecznie przybrany wóz cechu piekarzy z ogromnym preclem. Zaledwie dwa lata później wybuchła pierwsza Wojna Światowa i od tamtej pory nasz Festyn Strzelecki nigdy już nie był tak uroczysty, ani też z takim przepychem obchodzony, jak miało to miejsce przed 30 laty. Jeszcze bardziej licznie przedstawia się grupa kartek pocztowych wydanych z okazji uroczystych obchodów stulecia Bitwy pod Kaczawą, 24–31 sierpnia 1913 roku. Uroczystość tę obchodzono w formie godnej i bardzo reprezentatywnej dla owego wydarzenia. Już wtedy czuło się w powietrzu nadciągającą chmurę, z której rok później rozpętała się burza wojenna. Również mamy tutaj maleńką kolekcję jakże uroczych kolorowych widokówek z różami z Niemieckiej Wystawy Róż, Dalii i Śląskiego Ogrodnictwa w Legnicy z 1913 roku. Należą one do najpiękniejszych spośród legnickich okolicznościowych kart pocztowych, które wydano; zwłaszcza te, na których widać księcia z bajki uwalniającego Śpiącą Królewnę, ostanie echo staro-germańskiej sagi, którą Ryszard Wagner w zaczarowanym ogniu „Walkirii” na nowo przywrócił do życia w jakże majestatycznej formie. Inna pocztówka pokazuje Fryderyka Wielkiego przed Bitwą pod Legnicą (15 sierpnia 1760 roku) według obrazu pędzla Maxa Weese. Wydanie tej okolicznościowej kartki miało upamiętnić 150 rocznicę rozegrania bitwy. Również znaleźć można tutaj bardzo nastrojową kartkę okolicznościową wydaną z okazji jubileuszu 25-lecia Riesengebirgsverein (Towarzystwo Karkonoskie) z 13 czerwca 1905 roku. Kolejne kartki pocztowe to humorystyczne widokówki z legnickiej nocy sylwestrowej jeszcze z czasów przed pierwszą Wojną Światową z wesołym „bombardowaniem” na Glogauer Torturm (Brama Głogowska) rozciągającym się ponad dachami starego miasta. Ale strzelano „legnickimi bombami”. Jednocześnie wydano noworoczną pocztówkę przedstawiającą starą legnicką Hauptwache, która już wtedy została „osierocona”. W miejscu naszych grenadierów przed strażą stoi rząd bałwanów w pełnym rynsztunku. Pod pięknymi starymi drzewami, których już od dobrych kilku lat nie ma. Na koniec jeszcze jedna bardzo piękna widokówka ze święta Sommersingen w Legnicy z drugiej niedzieli Wielkiego Postu za czasów, kiedy to jeszcze naszymi ulicami przewijały się wesołe tłumy, a wokół roiło się od pomarańczy, precli, czekolady i innych pięknych rzeczy.
Większość z tych okolicznościowych kart pocztowych nosi nadruk „Verlag Paul Frölich, Liegnitz”. Ten tak dobrze znany w szerokich kręgach starszy wiekiem, lecz wciąż rześki i radosny legniczanin, nadal mieszkający w Legnicy, który przekazał nam do obejrzenia owe widokówki, jest jednocześnie artystą, który sam je zaprojektował.
Paul Frölich wymyślił motywy i idee, które następnie dzięki własnym umiejętnościom artystycznym  zamienił w kartki pocztowe. Przed wybuchem pierwszej Wojny Światowej nie odbył się żaden uroczysty festyn, z okazji którego Paul Frölich nie wydałby okolicznościowej kartki. I tak ten radosny i nigdy nie tracący nadziei starszy pan sam stał się częścią dawnej Legnicy, a my dojrzali wiekiem nigdy tego nie zapomnieliśmy. Kiedy tylko go spotykamy, wraz z nim zaraz nadchodzą wspomnienia dawno minionych dni, dla większości z nas pełne beztroskiej zabawy, albowiem nie rozpoznaliśmy znaków zapowiadających wojnę, albo i też rozpoznać ich nie chcieliśmy.

Życiorys twórcy
Paul Frölich urodził się 9 października 1866 roku w Königsbergu (Królewcu), Prusy Wschodnie i wyruszył – mając zaledwie dwa tygodnie – w swoją pierwszą wielką podróż. Droga wiodła do Sonderburga (Schleswig-Holstein), do którego odkomenderowany został jego ojciec, wówczas feldfebel artylerii. Kiedy później rodzic przystąpił do gminnej służby w Legnicy jako inspektor przytułku dla ubogich, malutki Paul liczący wtedy trzy lata stał się dzieckiem Legnicy. Choroba nogi, której nabawił się we wczesnym dzieciństwie, przez dwa lata uniemożliwiła mu uczęszczanie do szkoły. Naukę pobierał w domu, a egzamin zdawał w łóżku w obecności nauczyciela gimnazjum dr Kappe, tym samym przechodząc do trzeciej klasy. W owym czasie krążyło żartobliwe pytanie: jaka jest różnica pomiędzy dyrektorem Gimnazjum a dyrektorem Akademii Rycerskiej? Odpowiedź: dyrektor Gimnazjum chodzi w czapce z feldfeblem, a ten drugi w hełmie z nauczycielem. Paul Frölich opuścił szkołę jako sekundaner /absolwent 11 klas/, wyuczył się księgarstwa w Kaulfußsche Buchhandlung, po czym został zatrudniony w Grazu i Waldenburgu (Wałbrzych) na Śląsku. W 1889 założył swój własny zakład w Legnicy przy Haynauer Straße (ul. Chojnowska), naprzeciwko Akademii Rycerskiej. Jego firmę, do której przystąpił również jego brat, ukształtował według własnych skłonności, oferując wyroby papiernicze i dzieła sztuki. Następnie w roku 1912, roku ostatniego Festynu Strzeleckiego przed wybuchem Wielkiej Wojny, przeniósł się do Rynku w pobliżu wylotu Haynauer Straße. Sztuka dekoracyjna i akcesoriów, za jego czasów zwłaszcza pirografia, stały się specjalnością zakładu, którą z ogromnym zapałem wykonywały także panie, wtedy jeszcze nie tak obłożone pracą jak teraz. Ślady tej działalności można zapewne jeszcze dzisiaj w wielu miejscach odnaleźć. Należące do niego wydawnictwo kartek pocztowych, dla którego sam tworzył zdjęcia i projekty, zawsze wnosiło coś oryginalnego przy okazji wielomilionowych nakładów towarzyszących specjalnym wydarzeniom; w tym również pierwsza legnicka kartka pocztowa z okazji Festynu Strzeleckiego z 1892 roku, którą na pewno można jeszcze odnaleźć u niektórych kolekcjonerów. Podczas festynów strzeleckich na Błoniach sprzedawano zawsze od 60 000 do 80 000 kart pocztowych, natomiast festynowa poczta, aparaty telefoniczne i biuro informacyjne znajdowały się pod opieką Paula Frölicha. W 1914 roku 6 sierpnia artysta został aresztowany pod zarzutem szpiegostwa i musiał przez 23 godziny przeleżeć na pryczy ojca Philippa; w końcu ówczesny prezydent okręgu Seherr-Thoss poręczył za niego głową. Cała ta afera w owym czasie wywołała wiele wesołości wśród kręgów publicznych.
Jako nauczyciel sztuki i plakatu od 1912 roku uczył tysiące uczniów, kupców, malarzy, nauczycieli itp. częściowo w szkole handlowej, a po części na prywatnych kursach. Działalność tę kontynuował jeszcze przez pierwsze lata po przełomie roku 1933. Różnorodne dokumenty i dyplomy powstawały pod jego zdolną ręką. Zawsze ekscytowały go zdjęcia trudne do wykonania, przede wszystkim połączona panorama miasta widziana z komina fabryki Teicherta, dla której to musiał się wspiąć na wysokość 37 metrów. W roku 1928 zrezygnował z prowadzenia zakładu i poświęcił się głównie wykonywaniu plakatów, dokumentów, dyplomów i im podobnych, oraz nauczaniem, w tym także malarstwa na tkaninie, które w ostatnim czasie stało się bardzo modne. Jego projektu była również tablica z brązu w zakrystii Kaiser-Friedrich-Gedächnis-Kirche (Kościół św. Jacka), którą ufundował z okazji uroczystego otwarcia kartuskiego kościoła, które odbyło się 9 czerwca 1908 roku. Tablicę odlano według wzoru rzeźby wykonanej przez samego artystę w drewnie z gruszy. Od roku 1935 Paul Frölich nadal tryskający dobrym humorem i wciąż młody sercem, co już nieraz tutaj wspominano, mieszka u swoich dzieci w domu przy Oertelring (ul. Okrężna).