Pomnik Wilhelma I

Konny posąg z postacią cesarza Wilhelma I był najbardziej reprezentacyjnym pomnikiem w Legnicy. Wilhelm I, syn króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III, rządził państwem od 1861 r. Jego największym sukcesem było zjednoczenie państw niemieckich i utworzenie cesarstwa, którego władcą został po zwycięskiej wojnie z Francją w 1871 r. Decyzja o budowie pomnika Wilhelma I w Legnicy zapadła natychmiast po śmierci cesarza. Pod przewodnictwem prezydenta rejencji 12 marca 1888 r. powołano do życia komitet, sprawujący nadzór nad projektem monumentu i samym jego wzniesieniem. Legnicę i Wilhelma I łączyły szczególne związki. Cesarz kilkakrotnie przebywał w mieście, a także od 1817 r. pełnił funkcję honorowego komendanta Regimentu Grenadierów, który od 1860 r. stacjonował w Legnicy.

Drogą konkursową wybrano projekt pomnika śląskiego artysty Johannesa Bse. Według jury, cechowała go godność, spokój i wzniosłość, a jego szlachetna prostota odpowiadała charakterowi cesarza. Na posadowienie monumentu wybrano działkę na dawnym cmentarzu przy kościele Marii Panny, skąd trzeba było usunąć znajdujący się tam od 1893 r. obelisk upamiętniający Schuberta. Kamień węgielny pod budowę pomnika położył 16 czerwca 1897 r. cesarz Wilhelm II. Posąg, dwie tablice z płaskorześbami oraz kartusz herbowy odlane zostały z brązu w zakładach „Gladenbeck & Sohn” w Berlinie. Odsłonięcie pomnika Wilhelma I odbyło się 4 sierpnia 1898 r., w 28. rocznicę bitwy pod Weißenburgiem. W ceremonii w zastępstwie cesarza uczestniczył książę Fryderyk Henryk. Po wojnie monument zrzucono z cokołu (18 listopada 1945 roku). Wcześniej zarząd miasta ogłosił konkurs na przerobienie go na pomnik Władysława Jagiełły. Ostatecznie zrezygnowano z tego pomysłu.

Źródło:  G. Humeńczuk, Legnickie pomniki przed II wojną światową, Legnica 2000