Winnica – Weinberg

Winnica jest wsią położoną w odległości 6,5 km na południowy zachód od Legnicy. Powstanie Winnicy wiąże się z działalnością zakonu lubiąskich cystersów. Tutaj założono klasztorny folwark (grangię), ofiarowany cystersom przez Henryka I Brodatego w 1202 r. Składał się on z centralnie położonego spichlerza oraz usytuowanych obok zagród dla zwierząt i ogrodu warzywnego. W 1217 r. powstała przylegająca do grangrii wieś. W 1218 r. jej nazwę zanotowano jako Vin circa Slup, w 1291 – Winar, Winzk, 1304 – Vinberc, 1316 – Winberg, Weynberg, Wienberge, 1428 - Weynbergk, 1687 – Weinberg, 1896 – Winiary, Weinberg. W 1945 r. wieś nazwano Winiary.
Po sekularyzacji zakonu w 1810 r. folwark prowadził miejscowy proboszcz Rodewald (do 1812 r.). Następnie właścicielem majątku został Karl Josef Otto ze Słupa, były lubiąski kancelista lubiąski. Po nim właścicielką została Maria Luise Pauline ks. von Hohenzollern-Hechingen de domo ks. kurlandzko-żagańska, która w 1844 r. nabyła cały klucz dóbr za 182 500 talarów. Obejmowały one wówczas pałac z parkiem i częścią gospodarstwa, dwa młyny wodne, cegielnię browar i gorzelnię. W latach 30. XX w. Winnica wchodziła w skład majątku Bielowice, którego właścicielem był starszy ziemski H.O. von Spenger. Winnica wchodzi administracyjnie w skład gminy Krotoszyce. Podobnie było przed 1945 r. Na terenie wsi znajdują się dwa obiekty wpisane do rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa: dom administracji cysterskiej z XVII/XVIII w. i kuźnia z XVIII w.

Położenie: 51°07′12,2″N 16°05′02,6″E.
Liczba mieszkańców: 1933 – 605, 1939 – 586

Źródła:
Horodecki S., Przeszłości okruchy. Zabytki i przyroda powiatu legnickiego, Chojnów 2000.
Łuczyński R.M., Rezydencje i majątki szlacheckie w powiecie legnickim do 1945 roku, Wrocław 2012.
Nazwy geograficzne Śląska, pod red. S. Sochackiej, t. XV, Opole 2011.
http://www.verwaltungsgeschichte.de/liegnitz.html#landkreis