Łukasińskiego Waleriana (Schützenstraße)
Ulica wytyczona została w latach 70. XIX w., z dawnej ścieżki łączącej Furtę Strzelecką z Domem Strzeleckim, stąd jej pierwotna nazwa Schϋtzenstraβe (Strzelecka). Zabudowa ulicy rozpoczęła się od strony parku. Otwierała ją willa Ludwiga Matheusa, honorowego obywatela Legnicy. W 1877 r. dwustronnie zabudowana była kamienicami do wysokości ulicy Mickiewicza. Siedem lat później zabudowana została w całości. Po wojnie przetłumaczono niemiecką, pierwotną nazwę ulicy (16 stycznia 1946 r.). Jednak już 28 marca 1950 r. zmieniono ją na Hanki Sawickiej. Kolejny raz nową nazwę ulicy nadano 5 lipca 1991 r. Od tej porz znana jest jako Waleriana Łukasińskiego. Ulica Waleriana Łukasińskiego ma długość 502 m.
Hanna Sawicka (1917–1943), właściwie Hanna Krystyna Szapiro, ps. Hanka, związała swoje życie z ruchem komunistycznym. W okresie współpracy niemiecko-sowieckiej wydawała konspiracyjne pisemka lewicowe. Popierała włączenie ziem polskich do ZSRR. Zwalczała Rząd RP gen. Władysława Sikorskiego i urząd Prezydenta RP na Obczyźnie. Dążyła do utworzenia polskiej republiki sowieckiej w ramach ZSRR. Od 1941 r. ukrywa się pod fałszywym nazwiskiem Hanna Sawicka. Jako członek Związku Walki Wyzwoleńczej w 1942 r. znalazła się w Polskiej Partii Robotniczej, tworzonej przez przysłanego z Moskwy Marcelego Nowotkę. W lutym 1943 r. zostaje redaktorem naczelnym biuletynu „Walka Młodych”. Mimo że zginęła w marcu 1943 r., a Związek Walki Młodych powstał dopiero w lipcu 1943 r., komuniści wykreowali ją na pierwszą przewodniczącą ZMW. Uczyniono z niej propagandową ikonę ruchu młodzieżowego.
Walerian Łukasiński (1786–1868) – major wojsk Królestwa Polskiego, twórca Wolnomularstwa Narodowego (1819-1820). W 1821 r. tworzy Narodowe Towarzystwo Patriotyczne, którego celem było odzyskanie niepodległości poprzez zjednoczenie z Królestwem Polskim byłych ziem Rzeczypospolitej. Działalność Towarzystwa Patriotycznego nie trwała długo. Wydany przez namiestnika Królestwa gen. Zajączka nakaz likwidacji wszelkich stowarzyszeń założonych bez wyraźnego zezwolenia ze strony rządu, śledzenie członków byłych lóż masońskich przez policję oraz aktywna działalność carskiego komisarza przy Radzie Administracyjnej Królestwa, Senatora Nowosilcowa, doprowadziły w 1822 r. do aresztowania Łukasińskiego. 14 czerwca 1824 został skazany na 9 lat więzienia za "odległe usiłowanie zbrodni stanu". 2 października tego roku odbyła się uroczysta ceremonia degradacji Łukasińskiego i pozostałych skazanych. Łukasiński zawieziony został w otwartym furgonie do obozu wojskowego na rogatkach Warszawy. W czworoboku otoczonych milczącym tłumem polskich i rosyjskich żołnierzy kat zerwał Łukasińskiemu oficerskie szlify i złamał nad głową szpadę. Z Łukasińskiego zdarto mundur, ubrano go w strój więzienny, zgolono mu głowę, a następnie zakuto go w 10 kilogramowe kajdany i zmuszono do pchania taczek przed frontem wojska. Podczas tej egzekucji wielu żołnierzy, nie tylko Polaków, ale i Rosjan, płakało. W więzieniu spędził 46 lat. Zmarł 27 lutego 1868 r. Pochowany w nieznanym miejscu na terenie twierdzy Szliselburskiej.
Skrzyżowanie ulic Sophienstraße (Roosevelta) i Schützenstraße (Łukasińskiego) na karcie pocztowej z 1898 r. ze zbioru Z.Grosickiego
Fragment obecnej ul. Łukasińskiego na karcie pocztowej z 1908 r. ze zbioru Z.Grosickiego
Tramwaj jadący Schützenstraße (obecnej ul. Łukasińskiego). Karta pocztowa z 1903 r. ze zbioru Z.Grosickiego
Tramwaj na Schützenstraße, czyli obecnej ul. Łukasińskiego. Karta pocztowa ze zbioru R.Deca
Dawna ulica Schützenstraße, obecnie Łukasińskiego na karcie pocztowej ze zbioru K.Makowca
Tramwaj na obecnej ul. Łukasińskiego. Karta pocztowa z 1902 r. ze zbioru K.Makowca
Gmach legnickiej Izby Przemysłowo-Handlowej przy obecnej ul. Łukasieńskiego. Fotografia ze zbiorów Liegnitzer Sammlung Wuppertal
Budynek legnickiej Izby Przemysłowo-Handlowej przy obecnej ul. Łukasińskiego 25. Fotografia ze zbiorów Liegnitzer Sammlung Wuppertal
Obecna ulica Łukasińskiego (Schützenstraße) na karcie pocztowej z 1908 r. ze zbioru Z.Grosickiego
Schützenstraße (obecnie ul.Łukasińskiego). Na końcu tej ulicy pod nr 48, na skrzyżowaniu z ul. Jaworzyńską znajdował się sklep Oscara Vogta. Karta pocztowa z 1927 r. ze zbioru K.Makowca
Ul. Łukasińskiego od skrzyżowania z ul. Roosevelta w kierunku ul. Jaworzyńskiej, 1912 r.
|
|